U regionu koji je već preopterećen istorijskim traumama, etničkim tenzijama i geopolitičkim rivalstvima, trojka koju čine Viktor Orban, Aleksandar Vučić i Milorad Dodik sistematski i sinhronizovano sprovodi niz političkih, vojnih i ekonomskih aktivnosti čiji je krajnji cilj podrivanje državnosti i suvereniteta Bosne i Hercegovine.
Ova osovina, koja sve više poprima konture političko-bezbjednosnog pakta, ne funkcioniše više na nivou simbolike – ona egzistira kao realna prijetnja opstanku Bosne i Hercegovine kao cjelovite i suverene države.
Orban kao politički pokrovitelj Dodikovog separatizma
Mađarski premijer Viktor Orban već godinama demonstrira opasnu i otvoreno neprijateljsku politiku prema Bosni i Hercegovini. Nije riječ o diplomatskim nesuglasicama ili različitim vanjskopolitičkim stavovima – riječ je o direktnoj podršci antidejtonskoj politici Milorada Dodika. Orban ne samo da izbjegava čak i nominalno priznati Bosnu i Hercegovinu kao državu u svojim obraćanjima, nego ide korak dalje – najavljuje spremnost da vojno interveniše u slučaju sukoba i to – ni manje ni više – na strani Republike Srpske.
Ovo nije teorija zavjere. To su riječi mađarskog opozicionog zastupnika Akosa Hadhazya, koji je na osnovu insajderskih informacija tvrdio da je zamjenik ministra vanjskih poslova Mađarske, Levente Magyar, otvoreno govorio o vojnoj intervenciji u korist Srba iz RS-a.
I tu se ne radi samo o retorici. Mađarska državna banka otvoreno kreditira entitet RS, zaobilazeći institucije države BiH. Orban nije samo politički saveznik Dodika – on je njegov mentor, patron i sponzor, spreman da koristi mađarsku ekonomiju, diplomatiju, pa i vojsku, kako bi ojačao Dodikovu secesionističku agendu.
Srbija i Mađarska – vojno-političko savezništvo sa ciljem
Vučićev režim već godinama gradi čvrste veze s Orbanom, a intenzitet te saradnje poprimio je novu dimenziju kada je riječ o vojnoj saradnji. Mađarska je postala ključni snabdjevač Srbije vojnim sredstvima – od oklopnih transportera BTR-80A do vojnih vježbi koje simuliraju kompleksne scenarije, uključujući i moguće "mirovne misije" u slučaju regionalne nestabilnosti. Prevedeno – vojna priprema za situacije u kojima bi Srbija i RS mogle "zatražiti pomoć".
Na batajničkom aerodromu Srbija je već pokazala novo mađarsko naoružanje, dok se istovremeno u političkom diskursu poziva na "zaštitu Srba gdje god da žive". To više nije latentna prijetnja – to je otvorena geostrateška ambicija.
Dodik – domaći egzekutor stranog plana
Milorad Dodik, uz podršku Orbana i Vučića, ne djeluje više kao politički lider jednog entiteta. Njegove aktivnosti poprimaju dimenzije izvršioca strateškog plana čiji cilj je razbijanje Bosne i Hercegovine. On ne skriva svoje namjere – negira genocid, vrijeđa državu čiju platu prima i redovno učestvuje na događajima koji su duboko u suprotnosti sa Ustavom BiH.
Orbanovo odlikovanje u Banjoj Luci nije simboličan čin. To je politička poruka: "Mi stojimo uz Dodika. Mi stojimo protiv Bosne i Hercegovine."
Ekonomska kolonizacija RS-a uz ignorisanje BiH
Ekonomska saradnja Mađarske i RS-a direktno zaobilazi institucije Bosne i Hercegovine. To nije samo politička provokacija – to je napad na ustavni poredak. Prema Ustavu BiH, entiteti mogu imati posebne odnose sa susjednim državama, ali ne smiju kršiti suverenitet i teritorijalni integritet BiH. Orban to sistematski ignoriše. Investira direktno u RS, razvija infrastrukturne projekte, dok Budimpešta djeluje kao da Sarajevo ni ne postoji.
Orban i Dodik protiv istine o genocidu
Posebno brutalan oblik političke agresije desio se tokom glasanja o Rezoluciji o genocidu u Srebrenici. Mađarska – članica EU – bila je jedna od rijetkih država koja je glasala protiv. Ne samo to – Mađarska se svrstala uz bok Srbije i RS-a, šaljući time poruku da evropski interesi ne znače ništa kada je u pitanju srpski revizionizam.
Regionalna osovina destabilizacije
Ono što gledamo više nije politička retorika. To je oblikovani, koordinisani i realizovani geostrateški plan čija je meta država Bosna i Hercegovina. Osovina Orban – Vučić – Dodik funkcioniše na svim nivoima: od diplomatske obstrukcije i ekonomskog zaobilaženja države BiH, do vojne saradnje i ideološke sinhronizacije. Radi se o pokušaju instaliranja tzv. "srpsko-mađarske zone uticaja" unutar teritorije nezavisne i međunarodno priznate države.
Zanemarivanje ove prijetnje znači politički autizam. Ignorisanje sinhronizovanih aktivnosti ovog trija predstavlja saučesništvo. Vrijeme je da se stvari nazovu pravim imenom: ovo više nije latentna opasnost. Ovo je otvoreni politički, vojni i ekonomski rat protiv Bosne i Hercegovine – države čiji se suverenitet ne smije tretirati kao usputna stavka u dnevno-političkoj trgovini Orbana, Vučića i Dodika.
