Putin mijenja vojni vrh: Novi generali, stari problemi korupcije i rat iscrpljuje i Moskvu i Kijev
Ruski predsjednik Vladimir Putin izvršio je u subotu nove kadrovske promjene u vrhu vojske, što mnogi analitičari vide kao pokušaj konsolidacije moći i kontrole nad oružanim snagama u jeku rata u Ukrajini i sve dubljih korupcijskih afera koje potresaju rusko Ministarstvo odbrane.
Prema uredbi objavljenoj na web stranici Kremlja, Putin je imenovao Andreja Bulega, dosadašnjeg zamjenika ministra odbrane, za zamjenika sekretara Vijeća sigurnosti Ruske Federacije, dok je njegovu dosadašnju funkciju preuzeo general-pukovnik Aleksandar Sančik, koji je do sada komandovao Južnim vojnim okrugom.
Buleg, koji u ruskoj vojsci ima čin general-pukovnika, bio je zadužen za logističku podršku od marta ove godine, neposredno prije nego što je izbila velika korupcijska afera u ruskom vojnom vrhu. Od aprila 2024. godine uhapšeno je više od deset visokih vojnih zvaničnika, među njima i tri bivša zamjenika ministra odbrane, pod optužbama za pronevjeru i mito.
Podsjetimo, bivši ministar odbrane Sergej Šojgu u maju ove godine preuzeo je funkciju sekretara Vijeća sigurnosti nakon što je smijenjen usljed skandala i kritika zbog neuspjeha ruske vojske u Ukrajini.
Vojni porazi i unutrašnji nemiri
Tokom gotovo tri godine rata u Ukrajini, sve su glasnije kritike na račun ruskog vojnog rukovodstva. Posebno su istaknuti gubici teritorija koje je Rusija kontrolisala nakon početne invazije 2022. godine. Nakon neuspjeha na frontu, Putin se tada okrenuo Wagner grupi, privatnoj vojnoj kompaniji pod vodstvom Jevgenija Prigožina, čije su jedinice privremeno uspjele stabilizovati ruske linije.
Međutim, sukobi između Prigožina i Šojgua ubrzo su eskalirali, kulminirajući pobunom Wagnerovih snaga koje su u julu 2023. godine marširale prema Moskvi. Pobuna je brzo ugušena, a Prigožin je nekoliko mjeseci kasnije poginuo u misterioznoj avionskoj nesreći — događaju koji ni do danas nije u potpunosti razjašnjen.
Bitka za Donbas
Na terenu, ruske snage trenutno vode žestoke borbe u istočnoj Ukrajini s ciljem potpunog zauzimanja Donbasa, regije koju Moskva smatra ključnom za vojni i politički uspjeh. Prema vojnim izvorima, Rusija sada kontroliše gotovo 90% teritorije Donbasa, uključujući većinu Luganske i Donjecke oblasti.
Ukrajina je koncentrisala svoje trupe u Kramatorsku i Slavjansku, dok se grad Pokrovsk, gdje su u toku žestoki okršaji, smatra “posljednjim ulazom” u preostala ukrajinska uporišta u regiji. Ako Pokrovsk padne, to bi označilo novu fazu sukoba i stratešku pobjedu Moskve.
Korupcija potkopava i Kijev
I dok se ruska vojska suočava s vlastitim aferama i čistkama, ni ukrajinska strana nije pošteđena sličnih problema. Od početka invazije 2022. godine, brojni mediji i istražitelji ukazali su na rasprostranjenu korupciju u ukrajinskom Ministarstvu odbrane, posebno u vezi s nabavkom oružja, opreme i hrane za vojsku po naduvanim cijenama.
Ti skandali doveli su do smjene tadašnjeg ministra odbrane Oleksija Reznikova 2023. godine, pod snažnim pritiskom domaće javnosti i zapadnih saveznika, koji su finansijsku i vojnu pomoć sve više počeli uslovljavati transparentnošću i reformama.
Uprkos naporima da se vojni sistem očisti od korupcije, novi slučajevi se i dalje pojavljuju, potkopavajući povjerenje javnosti i saveznika u sposobnost Kijeva da istovremeno vodi rat i izgradi institucije zasnovane na vladavini prava.
Putinove kadrovske promjene i nove vojne smjene pokazuju da je Moskva svjesna dubokih pukotina unutar svog sistema — od ratnih gubitaka do korupcije koja izjeda vojsku iznutra. No, i Kijev se suočava sa sličnim izazovima. U ratu koji traje već treću godinu, obje strane vode dvostruku bitku — onu na frontu i onu unutar vlastitih institucija.
