Njemačka vojska između tenkova i dronova: Sukob industrijskih giganata koji mijenja lice evropske odbrane
U Njemačkoj se vodi tihi, ali presudni sukob između dva industrijska diva koji će odrediti kako će izgledati ratovanje u Evropi u decenijama koje dolaze.
S jedne strane je Armin Baberger, izvršni direktor Rheinmetalla – kompanije osnovane još 1889. godine, poznate po tenkovima i artiljeriji, i svojevrsnog simbola tradicionalne evropske vojne moći. Nasuprot njemu stoji Gundebert Scherf, suosnivač Helsinga, modernog startupa specijaliziranog za vještačku inteligenciju i dronove.
Prema pisanju Telegrapha, spor je buknuo nakon što je njemačka vlada predstavila plan naoružavanja vrijedan 377 milijardi eura, kojim želi izgraditi “najjaču konvencionalnu vojsku u Evropi”. Kancelar Friedrich Merz pritom je ukinuo fiskalna ograničenja za finansiranje odbrambenih projekata – što je izazvalo buru unutar njemačke odbrambene industrije.
Scherf smatra da je odluka da se 99% budžeta usmjeri na tenkove, a samo 1% na dronove – katastrofalna strateška greška. Kao primjer navodi iskustvo iz Ukrajine 2025. godine, gdje su, prema procjenama vojnih analitičara, dronovi uništili hiljade ruskih tenkova, čime su bitke odlučene u zraku, a ne na zemlji. “Oslanjanje na oklopna vozila ulaganje je u prošlost, a ne u budućnost”, poručuje Scherf.
Baberger, koji je u vojno-industrijskim krugovima prozvan “Krakenom evropske odbrane” zbog svoje sposobnosti da povuče velike ugovore, oštro je uzvratio. “Ratovi se i dalje dobijaju tenkovima i raketama, a ne algoritmima”, rekao je za njemački Handelsblatt, nazvavši tvrdnje o “dronovima kao budućnosti ratovanja” – besmislicom.
Iza ove ideološke borbe krije se i golema finansijska mašina. Prema dokumentima koje je objavio Politico, većina Merzovog plana odnosi se na nabavku 687 oklopnih vozila Puma, 561 sistema protivvazdušne odbrane Sky Ranger 30, te dodjelu 17,3 milijarde eura kompaniji Diehl Defence, poznatoj po raketnim sistemima Iris-T.
Helsing, s druge strane, jedva je zabilježen u državnim planovima, dok je prednost u oblasti dronova data izraelskoj kompaniji Israel Aerospace Industries, koja isporučuje municiju za dronove Heron.
Ipak, iako njemačka vlada i dalje favorizira konvencionalne sisteme, u Berlinu se osjeća sve veća svijest o važnosti zračnog ratovanja. Specijalna jedinica za brzo reagovanje na dronove već je formirana, a dio njenih kapaciteta nedavno je raspoređen u Belgiji kao podrška NATO snagama.
Stručnjaci upozoravaju da su dronovi postali ključni element modernog ratovanja, posebno nakon iskustava iz Ukrajine, gdje su transformisali način vođenja bitaka i nadzora. Velika Britanija je već najavila budžet od 4 milijarde funti za razvoj vlastitih dronova, dok su Sjedinjene Američke Države objavile plan za nabavku milion dronova u naredne dvije godine.
U Njemačkoj, međutim, mišljenja su i dalje podijeljena. Zvaničnici Ministarstva odbrane smatraju da je “priča o dronovima” donekle preuveličana, tvrdeći da će budući sukobi zahtijevati kombinaciju konvencionalnih i autonomnih sistema.
Analitičarka sigurnosti Ulrike Franke iz Evropskog vijeća za vanjske odnose podsjeća da je Njemačka decenijama zapostavljala vojnu industriju i da sada pokušava “nadoknaditi izgubljeno vrijeme”. “Ne radi se o novoj utrci u naoružanju, već o obnovi temelja – o tome da Njemačka konačno posjeduje ono što je trebala imati odavno: avione, podmornice i vojnu spremnost”, kazala je Franke.
Na kraju, iako tenkovi ostaju simbol moći, ravnoteža između vojske s posadom i autonomnih sistema mogla bi biti ključ koji će oblikovati budućnost njemačke – i evropske – odbrane.
Jer, kako se pokazalo u Ukrajini, dronovi su već promijenili način na koji se vodi rat. Pitanje je samo – hoće li Njemačka to shvatiti na vrijeme.
