Trošak proširenja EU sa Zapadnim Balkanom: 46,6 milijardi eura
Ako bi se cijeli Zapadni Balkan "preko noći" pridružio Evropskoj uniji, to bi Uniju koštalo 46,6 milijardi eura, odnosno 6,66 milijardi eura godišnje. Ovaj iznos ukazuje da trošak proširenja nije pitanje budžetskog kapaciteta EU, već njene političke volje, pokazuje studija "Koliko me košta Zapadni Balkan".
Kafa i peciva po glavi stanovnika
S očekivanim doprinosima novih članica u iznosu od 12,09 milijardi eura, neto fiskalni rashodi bi iznosili 34,51 milijardu eura tokom sedam godina, odnosno 4,93 milijarde eura godišnje. Bruto iznos predstavlja povećanje od 3,85 posto u odnosu na trenutni višegodišnji finansijski okvir (MFF), 0,0150 posto godišnjeg bruto nacionalnog dohotka (BND) EU, ili 5,29 eura po stanovniku, što se može opisati kao "kafa i pecivo".
Neto iznos bi odgovarao 3,23 posto Višegodišnjeg finansijskog okvira (VFF), 0,0111 posto godišnjeg BND-a EU, ili 3,92 eura po građaninu EU godišnje. Ovi rezultati pokazuju da je proširenje na Zapadni Balkan geopolitička nužnost koja je fiskalno izvodljiva za EU i njene države članice.
Proširenje s velikim podsticajem za region
Troškovi za EU su mali, ali su podsticaji za Zapadni Balkan značajni. Bruto iznos predstavlja četverostruko povećanje u odnosu na trenutne alokacije za Zapadni Balkan u okviru Instrumenta za pretpristupnu pomoć (IPA III), koje iznose 12,2 milijarde eura. To bi odgovaralo udjelu od 4,48 posto u ukupnom bruto domaćem proizvodu (BDP) regije. Ovi podaci ističu transformativni potencijal pristupanja, pružajući resurse koji mogu ubrzati konvergenciju i stimulirati dugoročni ekonomski rast.
Rast bruto alokacija sa Next Generation EU
Ako se uzmu u obzir samo grantovi iz instrumenta Next Generation EU (NGEU), bruto alokacije za Zapadni Balkan nakon pristupanja rastu na 63,58 milijardi eura. Uključivanjem grantova i kredita, ovaj iznos se povećava na 72,43 milijarde eura, što predstavlja scenario s najvećim fiskalnim efektom.
Proširenje kao dugoročna geopolitička strategija
Iako bi uticaj na budžet EU bio ograničen, poticaj za regiju bi bio značajan. Proširenje EU na Zapadni Balkan nije samo pitanje fiskalnih troškova, već i dugoročne geopolitičke stabilnosti i ekonomske integracije koja će imati pozitivan učinak na sve zemlje članice.
