Strane firme u RS: Više novih kompanija, ali manje proizvodnih ulaganja
Na kraju prošle godine, u RS je poslovalo 3.008 firmi u vlasništvu stranih investitora, što predstavlja rast u odnosu na početak 2024. godine, kada ih je bilo 2.721. Ipak, u poređenju s prethodnim godinama, broj novootvorenih firmi sa stranim kapitalom bio je manji.
Najveći broj novih stranih kompanija registrovan je u Banjaluci, gdje je osnovano 214 firmi, dok su se na listi slijedili Bijeljina, Laktaši i Istočna Ilidža. Prema djelatnostima, dominiraju firme koje se bave poslovnim savjetovanjem i upravljanjem, računarskim programiranjem, nespecijalizovanom trgovinom na veliko, proizvodnjom električne energije te inženjerskim i tehničkim konsultacijama.
Iako su strana ulaganja važna za ekonomski razvoj RS, često se ističe da bi bilo korisnije da je među njima više proizvodnih kompanija, koje bi zapošljavale veći broj radnika i donosile naprednije tehnologije. Savjetodavne i konsultantske firme imaju svoje mjesto na tržištu, ali dugoročni prosperitet zavisi od realnog sektora i industrijske proizvodnje.
Ekonomski analitičari naglašavaju da su strane investicije dobrodošle, posebno u situaciji kada domaći kapital nije dovoljno aktivan. Ipak, smatraju da ne bi trebalo kreirati povoljnije uslove za strane investitore na račun domaćih kompanija. Postoji i razlika među stranim firmama – dok neke dolaze iz dalekih zemalja s ozbiljnim ulaganjima, druge su zapravo male firme iz susjednih država, poput ugostiteljskih objekata ili frizerskih salona, koje se formalno vode kao strane investicije, ali ne doprinose značajnijem ekonomskom rastu.
U tom kontekstu, smatra se da je ključno praviti razliku između pravih strateških investicija i manjih poslovnih subjekata koji se samo registruju kao strane firme, a njihovi ekonomski efekti ostaju ograničeni.
